“พระโขนง” จากเสน่ห์วันวานสู่ย่านศิลป์ร่วมสมัย

ในขณะที่ย่านฮิปอย่าง ทองหล่อ และ เอกมัย นั้นเต็มไปด้วยร้านรวง ที่สร้างบรรยากาศไว้แสนศิวิไลซ์ ราวกับเป็นประตูมิติ ที่สามารถพาเราวาร์ปหนีความจำเจ ไปอยู่ที่เก๋ๆ เหมือนได้แฮงเอาท์อยู่ต่างประเทศ แต่ถัดมาเพียง 1 สถานีรถไฟฟ้า มีอีกหนึ่งย่านใกล้เคียงกันที่น่าสนใจอย่าง “พระโขนง” ที่ยังคงเสน่ห์ท้องถิ่นแบบไทยย้อนยุคของย่านเอาไว้แบบไม่ตามกระแส แต่ในขณะเดียวกันก็กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดดสู่ยุคใหม่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

พระโขนง คือ ย่านเก่าก่อนที่มีอยู่มานาน นานจนใครก็ต้องรู้จัก หรืออย่างน้อยก็ต้องเคยได้ยินชื่อ ผ่านหนังผีอมตะอย่าง “แม่นาคพระโขนง” ในอดีตย้อนกลับไปซัก 40 ปีก่อน ย่านนี้เคยเป็นแหล่งการค้าที่รุ่งเรือง มีห้างสรรพสินค้าใหญ่อย่างอาเชี่ยน และ ไทยไดมารู มีโรงภาพยนตร์ชื่อดังถึง 6 แห่งในย่านเดียว อย่าง พระโขนงเธียร์เตอร์ (บางข้อมูลระบุว่าเป็นโรงหนังที่เคยใหญ่ที่สุดในเอซีย จุคนได้ถึง 2,000-3,000 ที่นั่ง), พระโขนงรามา, โรงหนังเอเชีย, เจ้าพระยาเธียเตอร์, ฮอลิเดย์ และ ลอนดอน เป็นแหล่งรวมความบันเทิงย่านชานเมืองฝั่งตะวันออก ที่ใครอยู่แถบนี้ต้องแวะมาเดินเที่ยวกันทั้งนั้น ถึงแม้เมื่อเวลาผ่านไปย่านพระโขนงจะซบเซาลง ทิ้งไว้แค่กลิ่นอายจางๆของความเฟื่องฟูในอดีต แต่หากใครมีโอกาสได้ลองเข้าไปเดินสำรวจ ก็จะพบว่าบรรยากาศย้อนยุคของย่านนี้มีความขลังที่น่าหลงใหลอย่างประหลาด

เสน่ห์ของย่านพระโขนง คือบรรยากาศของความเป็นชุมชนที่ยังคงความไทยในแบบวิถีชาวบ้าน ซึ่งถึงแม้ไม่เก๋เท่าย่านข้างเคียง แต่ก็เต็มไปด้วยชีวิตชีวา พ่อค้าแม่ขายตลอดจนคนที่เดินจับจ่ายส่วนใหญ่เป็นคนในท้องที่ ไม่ใช่ขาจรที่แวะมากินดื่มเที่ยวแล้วจากไป อีกมุมหนึ่งที่น่าสนใจของพระโขนงในวันนี้นั้น คือความหลากหลายทางเชื้อชาติ เราสามารถพบฝรั่งจับกลุ่มนั่งจิบเบียร์หลังเลิกงานกันอยู่ในลานอาหารที่รายล้อมด้วยสตรีทอาร์ตตามกำแพงตึก  หรือพบชาวญี่ปุ่น เกาหลี เปิดร้านอาหารบรรยากาศกันเองอยู่ตามตรอกซอกซอยที่จะเริ่มคึกคักขึ้นมาช่วงหลังเวลาเลิกงาน

กลุ่มชาวต่างชาติโดยเฉพาะชาวตะวันตกย้ายเข้ามาอาศัยที่ย่านพระโขนงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และใช้ชีวิตผสมกลมกลืนกับท้องถิ่นได้อย่างไม่แปลกแยก ถ้าจะมีที่ไหนที่เราสามารถเห็นภาพฝรั่งเดินหาซื้อผลไม้ในตลาด หรือขี่มอเตอร์ไซค์ตีคู่มากับคนขับวินกันได้เป็นปรกติ ก็คงจะต้องเป็นที่พระโขนงนี่แหละ ผู้คนในย่านนี้มีวิถีชีวิตเรียบง่าย ผู้มาอยู่ใหม่ก็ดูจะได้รับอิทธิพลจากวิถีนี้ พลอยมีชีวิตแบบสบายๆติดดินไปด้วย

ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา พระโขนงเริ่มมีความเปลี่ยนแปลง กลายเป็นย่านศิลปะแห่งใหม่ ที่มีทั้งแกลอรีศิลปะ โรงแรมศิลปะ คาเฟ่ที่แสดงงานศิลปะ อย่าง GOJA Gallery Cafe ที่มีผู้ก่อตั้งเป็นชาวญี่ปุ่น และได้ดึงเอาศิลปินญี่ปุ่นมาแสดงผลงานในบ้านเรา หรือ HOF Art Space ที่นำเสนอนิทรรศการและกิจกรรมศิลปะดีๆอย่างต่อเนื่อง ก็ได้กลายเป็นสีสันใหม่ๆให้กับย่านพระโขนง หากลองเปรียบเทียบดูแล้ว ย่านชุมชนคนศิลป์ในประเทศต่างๆในโลก มักมีความคล้ายคลึงกัน คือเป็นย่านที่ค่าเช่าถูก มองภายนอกอาจไม่งามตานัก ผู้คนปากกัดตีนถีบ ใช้ชีวิตแบบไม่ประดิษฐ์ และให้ความสำคัญกับ “ทัศนคติ” ซึ่งอาจจะเป็นมุมที่สำคัญที่สุดของการใช้ชีวิต มากกว่าความงามปรุงแต่งที่ถูกฉาบไว้เพียงภายนอก

---

Photography by notjustnut, Isara Uthaichalanond